23/5/09

Μια επιστολή στον vertzak

(Παρακάτω δημοσιεύεται μια ηλεκτρονική επιστολή που λάβαμε από τον αγαπητό Κουτούζειο προς τον vertzak με αφορμή την ανάρτησή του για την βαρδιόλα στο Μπελούσι. ) Αγαπητέ μου vertzak ποιό είναι το έγκλημα; Έχουν οριοθετήσει οι άνθρωποι την εκσκαφή. Δεν είδες τις κορδέλες; Δεν θα ρίξουν οι ίδιοι το μνημείο. Άρα δεν υπάρχει εγκληματική πράξη, θα φταίει ο σεισμός, ο χρόνος, το ότι οι παλιοί δεν προέβλεψαν ότι θα ΄ρθουν οι καινούργιοι να διαλύσουν τα βράχια και να το αφήσουν στον αέρα... Ούτως ή άλλως η Ζάκυνθος κρατάει τα σκήπτρα στη γειτνίαση των παλαιών διασωθέντων ελαχίστων μνημείων της με τα μοντέρνα, για να βλέπουμε, θα σκέφτηκαν οι αρμόδιοι, την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στο νησί, όπου ο κακός εγκέλαδος δεν μας αφήνει να θαυμάσουμε, αν και κάποιοι θα παραπονιούνται ότι δεν κάνει καλά κι αυτός τη δουλειά του, μιας και αφήνει τέτοια μνημεία, που αναγκάζουν τους ανθρώπους να οριοθετούν και να μην δουλεύουν όπως ξέρουν.
Τι είπες; Ελληνικοί αρχαιολογικοί νόμοι και περιορισμοί. Δεν θα έχουν φροντίσει λες; Μα έτσι και αλλιώς εδώ είναι Ζάκυνθος, Ιόνιος Πολιτεία! Καυχόμαστε για το πρώτο ελληνικό ανεξάρτητο κράτος! Δεν είδες που στις εκδηλώσεις για την Ένωση ήταν μόνον οι Αρχές, ε διότι και αυτοί όφειλαν να παρευρίσκονται. Ο κόσμος έχει δουλειές, μόνον για τα καρναβάλια εμείς χαλάμε λεφτά και συμμετέχουμε, τι μας νοιάζουν τα υπόλοιπα. Σκέψου όμως αγαπητέ vertzak αν είχαμε τους Βενετούς, τώρα δε θα πειραζόταν η περιοχή με το βενετικής περιόδου κτίσμα! Αυτό ίσως να σκέφτηκαν οι κάτοικοι και να μην συμμετείχαν στις πλούσιες εορταστικές εκδηλώσεις, ως αντιπερισπασμό. Μήπως αυτοί που σκάβουν είναι Ενωτικοί και θέλουν να εξαφανίσουν κάθε τι που να θυμίζει Βενετική κυριαρχία, όπως κάποτε εξαφανίστηκε η προτομή του Μαίτλαντ από το βάθρο του μπροστά από τους Άγιους Πάντες, για να μην τους θυμίζει αγγλική κυριαρχία και που ακόμη τιμωρείται ότι απόμεινε από το βάθρο του ανάστροφα βαλμένο στην φινετσάτη γεμάτη ντελιγκέντζα φοντάνα πίσω από τον κλεισμένο Κόκκκινο Βράχο, που κι αυτός πενθεί, έτσι φαίνεται, για την οικοδομική ανάπτυξη, της ομώνυμης περιοχής.
Να σου θυμίσω άλλο ένα παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης βενετικού κτίσματος με μοντέρνου, όπου όχι μόνον δεν ασφυκτιά το μνημείο αλλά έχει γίνει η αιτία να υπάρξει τεράστια αξιοποίηση στην περιοχή, για αυτό οι πάντες το προστατεύουν και το συντηρούν. Δεν είναι άλλο από τον Πύργο του Δομενεγίνη στο Αργάσι, δίπλα στη θάλασσα. Δες ανάπτυξη, δες αξιοποίηση, άσε εκειά τα παρεθύρια και η πόρτα, χάρμα οφθαλμών. Πήγαινε να δεις πως αξιοποιούνται τα εναπομείναντα μνημεία μας, γιατί βαρέθηκα να τους ακούω όλους να γκρινιάζουν ότι ο σεισμός μας τα διέλυσε ούλα. Ας πάνε και προς τα εκεί να δουν. Εκεί γίνονται εκθέσεις, εκδηλώσεις, φτιάχτηκε ένας πεζόδρομος σαν την παλιά Σαρτζάδα, όσοι τη θυμούνται προτού αντικατασταθεί με τσιμέντο, αναδείχτηκε η βενετσιάνικη βρύση (πάλι Βενετία), οι ντόπιοι αφηγούνται στους τουρίστες τις ιστορίες από τα επαναστατικά χρόνια για τον στοιχειωμένο πύργο και βέβαια αυτοί γελούν διότι κάθε άλλο παρά στοιχειωμένο θυμίζει.
Τι άλλο να σου αναφέρω για να καταλάβεις ότι δε μιλάμε για εγκλήματα παρά για προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών μας έργων. Θυμήσου τα γεφύρια. Σε αυτά να δεις τι γίνεται. Προσφάτως, στο Τσιλιβί, ένα από αυτά ανακαινίστηκε με τσιμεντοδεσήματα. Είναι εκείνο όπως κατεβαίνουμε από το Ακρωτήρι, όπου είχαν παλιά, άκου κι αυτοί, αφήσει ένα κενό στο ρεύμα της καθόδου να φαίνεται η καμάρα. Τώρα δέθηκαν με τσιμέντο, και με υποστυλώματα οριζόντια, κάτι τέτοιο, δεν κοίταξα να σου πω, μην πάει και μου έρθει καμιά σβιλάδα από αυτό που θα έβλεπα, για να δέσει το παλιό με το καινούργιο. Άσε που προβλέφτηκε να εξαφανιστεί η καμάρα του Αγίου Λαζάρου για να την βρουν μετά από αιώνες οι αρχαιολόγοι. Το ίδιο έγινε και με την καμάρα στο Ρόιδο, στην επέκταση του δρόμου, στον Καληπάδο και πόσες άλλες δεν ξέρουμε και θα ανακαλύψουν μετά από χρόνια πολλά.
Αυτό σημαίνει φροντίζω για τις επόμενες γενεές να έχουν κάτι να ανακαλύψουν. Άντε σταματώ εδώ φιλέ vertzak γιατί θα πρέπει να γράψω ολόκληρο βιβλίο για τα ανδραγαθήματα και τις πράξεις πολιτισμού της εποχής που ζούμε. Συμπάθα με αν σε στενοχώρησα με αυτά που έγραψα, αλλά η λέξη έγκλημα είναι βαριά. Άσε τους άλλους να μας καταδικάσουν όπως κάνουμε εμείς για τους παλαιότερους, εμείς φτάνει που τα βιώνουμε… Ευχαριστώ για την φιλοξενία,
Με τιμή
Κουτούζειος

22/5/09

Eσταυρωμένος πόλης Ζακύνθου

Ναός από τον 16ο αι., σε μια ήσυχη κάποτε περιοχή, πάνω στο δρόμο προς το Κρυονέρι. Αρχικά υπήρξε μονύδριο επ΄ονόματι του Αγίου Σάββα. Ο ναός περιείχε αξιόλογα έργα, με κορυφαίο την πολυπρόσωπη σύνθεση της δεσποτικής εικόνας της Σταυρώσεως, η οποία βρίσκεται σήμερα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών και στη θέση της υπάρχει αντίγραφο των αρχών του 20ου αι. . Η παλιά φωτογραφία που δημοσιεύεται εδώ και που απεικονίζει το καμπαναριό πρέπει να τραβήχτηκε αμέσως μετά τους σεισμούς, μιας και διακρίνονται σε ερειπιώδη μορφή τα παραπλήσια κτίσματα. Τα διακοσμητικά στοιχεία του καμπαναριού, που μοιάζουν με αυτά της Σπηλαιώτισσας και της Υπεραγάθου, μας βοηθούν να το εντάξουμε στην περίοδο του 17ου αι. . Μετά τους σεισμούς ο ναός ξαναχτίστηκε πρόχειρα, ενώ από ότι γνωρίζω πρόκειται να γίνει μελέτη αναστήλωσης από το Υπουργείο Πολιτισμού. Για το σκοπό αυτό δημοσιεύεται, αν δεν είναι γνωστή, αυτή η παλιά φωτογραφία για να βοηθήσει στην αποκατάσταση του όμορφου προσεισμικού καμπαναριού. Με τα τοιχισμένα παράθυρα τι θα γίνει άραγε;

21/5/09

Πόρτο Λιμνιώνας

Ο μικρός αυτός κόλπος με τα σμαραγδένια νερά, που με έναν δυνατό βορειοδυτικό άνεμο μπορούν να αγριέψουν, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού, κοντά στο χωριό Άγιος Λέοντας. Οι φωτογραφίες της ανάρτησης είναι τραβηγμένες το 2008 και το 2009 και είναι αφιερωμένες στην αγαπητή Ιωάννα.

Ο ναός του Προφήτη Ηλία στο Καταστάρι

Ο συγκεκριμένος ναός βρίσκεται στο παλιό Καταστάρι σε μια ωραία τοποθεσία που βλέπεις τον κόλπο των Αλυκών και αναφέρεται από τις αρχές του 18ου αι. Με τα στοιχεία που μας δίνουν οι ιστοριοδίφες αλλά και τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά λείψανα του παλιού ναού, καταλαβαίνουμε ότι η διακόσμησή του υπήρξε αξιόλογη και οι ενορίτες τον φρόντιζαν αφειδώς. Μετά τους σεισμούς του 1953 ξανακτίστηκε μικρότερος σε διαστάσεις ναός στην ίδια θέση. Στο παλιό πλακέ καμπαναριό, όπου αγέρωχα στέκει πληηγωμένο για χρόνια, υπάρχει χαραγμένη η χρονολογία 1894.

10/5/09

O ναός του Αγίου Νικολάου στο Νησί

Ένα μοναστήρι επ΄ ονόματι του Αγίου Νικολάου πάνω σε ένα μικρό νησί στην είσοδο κολπίσκου, όπου αποτελεί και το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι της βόρειας Ζακύνθου, υπήρξε η αιτία της ονοματοδοσίας για το νησάκι και την γύρω περιοχή. Ο ναός με τους βοηθητικούς χώρους αναφέρονται τουλάχιστον από τον 15ο αι. , ενώ οι ειδήμονες ξεκινούν τη χρονολόγηση των ερειπωμένων κτισμάτων, χωρίς να έχει γίνει πάντως ανασκαφική έρευνα, προς το τέλος της παλαιοχριστιανικής περιόδου. Αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα και πιο σπουδαία χριστιανικά μνημεία του νησιού μας, σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία με στρατηγική σημασία, τουλάχιστον για τα παλαιοτέρα χρόνια, μιας και από το παρατηρητήριο που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, κάποιος μπορεί να παρακολουθεί με άνεση τον διάπλου στη θαλάσσια οδό Ζακύνθου Κεφαλονιάς και ηπειρωτικής Ελλάδας. Το μικρό κυκλικό κτίσμα που έχει χαρακτηρισθεί ως παρατηρητήριο ή βαρδιόλα, μας παραξενεύει με την αρχιτεκτονική του μιας και πρόκειται για ροτόντα με προεξέχουσα κόγχη στην ανατολική πλευρά, που μας θυμίζει περισσότερο έναν ναΐσκο παρά τις γνωστές μας βενετσιάνικες βαρδιόλες. Μπορεί επίσης κάποιος να δει την παμπάλαια ακόμα σε χρήση στέρνα κτισμένη μέσα στο πετρώδες υπέδαφος, καθώς και το νεώτερο φάρο που έχει τοποθετηθεί στη νότια και πιο άγρια μεριά του νησιού. Εκεί ανάμεσα στις σχισμές των βράχων εντοπίσαμε τους μικρούς γλάρους να περιμένουν την τροφή τους, αλλά και φωλιές που ακόμα έχουν αβγά. Μια ποικιλία άγριων ανθισμένων λουλουδιών ζωγράφιζε ανοιξιάτικά το τοπίο, ζωηρεύοντας τις χρωματικές αντιθέσεις του γκρίζου και του άσπρου των βράχων, της γαλαζοπράσινης θάλασσας και του πράσινου της βλάστησης. Μεγάλη παράλειψη θα ήταν αν δεν ευχαριστούσα και από εδώ τους άνδρες στο λιμενικό σταθμό του Αγίου Νικολάου για την φιλοξενία και την οποιαδήποτε βοήθεια στην επίσκεψή μου στο νησί και ιδιαιτέρως, τον προϊστάμενο Αρχικελευστή Σπυρίδωνα Μαφρέδα.

8/5/09

Ανοιξιάτικη βόλτα στη Βόρεια Ζάκυνθο

Τον λουλουδένιο αυτόν περίπατο στην περιοχή του Δήμου Ελατίων, την πιο απείραχτη απο τις άλλες περιοχές της Ζακύνθου, θα ήθελα κυρίως να προσφέρω, έστω φωτογραφικά, στους αποδήμους μας Ζακυνθινούς, όπου σίγουρα οι άνθηνες αυτές εικόνες τους εγείρουν πολλές αναμνήσεις.